Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Toko Online terpercaya www.iloveblue.net
Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Wednesday 27 January 2010

Galuh Payuk

Olih W. Suardiana



Kacrita Ida Anaké Agung di Puri Daha muah pramiswarinidané dahat kasungsutan pikayunan, sawiréh Ida tusing madué putra. Unduké ento ngawinang peteng lemah koné pramiswarin Ida matetangisan dogén. Sayan makelo sayan mawuwuh kasungsutanidané. Duaning kéto, Ida Anaké Agung lantas nauhin baudandanidané makejang. Sasubané pepek pada nangkil, lantas Ida Anaké Agung ngandika sada banban.

“Nah, Paman baudanda tandamantri makejang. Buat unteng dedauhan gelah tekéning paman tusing ada lén ané lakar sarat raosang gelah tekéning paman, tuah unduk gelahé ngajak ia i adi, rabin gelahé. Paman suba pada nawang buat yusan parabian gelahé sareng i adi suba makelo san nira marabian, nanging tondén prasida ngelah putra. Déning kéto, ané jani nira ajak pramiswarin nirané lakar luas kalasé nangun kérti, sing kagét apa ada paican Widi, maicain nira putra. Sapakalah nirané, Paman Patih serahin nira ngisi guminé makejang dini, tur Paman apang pageh nitahang guminé, kénkén nira apang kéto abet Pamané!”

Sawiréh kedeh pesan pakayunan Idané pacang lunga, dadi tusing bani pepatih-pepatih Idané ngandegang. Buina, mula baudandan Ida makejang rep sirep takutné tekén Ida Sang Prabu Daha.

Kacrita jani mamargi Ida Sang Prabu tuah kairing antuk pramiswarinidané dogén, panjakidané nénten pisan kalugrayang ngiringang raganidané. Kacritayang pamargin Idané sareng kalih, menék jurang tuun pangkung di tengah alasé wayah. Yén kudang dina muah sasih kapo Ida mamargi, manggihin raris Ida punyan baingin gedé, ditu Ida mararéan. Duaning kleteg kayun, raris Ida mayasa di sor taru bainginé totonan. Suba wusan Ida nragiaang genah mayasa, raris sareng kalih nglaksanayang mamati raga.

Kacrita jani di Suargan, Ida Sanghyang Siwa kalintang méweh pikayunan Idané mikayunin, déning Suargané tan mari kebus bara tur tlapakan tanganidané setata medal toya. Duaning kéto, ditu lantas Ida ngandikain parekanidané Sang Gagakpetak, kandikaang natasin ka Mrecapada, wiréh kayunang Ida, sinah ada anak nangun yasa. I Goak putih lantas majalan ngungsi ka Mrecapada. Suba lantas teked di alasé, lantas ia ngindang mailehan, kanti kenyel koné ia ngindang, masih tusing nepukin apan-apan. Sedek ia ngimbang ngaja kanginan, diti ajinanga ada punyan baingin gedé buina tegeh ngalik. Ditu lantas Sang Gagakpetak ngungsi punyan bainginé ento, praya lakar marérén. Mara ia menceg, tengkejut lantas Sang Gagakpetak, wiréh aséna carang bainginé totonan kebus pesan.

“Yéh, apa ya krananné kayuné ténénan kebus murub, indaang ja lakar tatasin beténné apa ya ada,” kéto keneh I Goaké lantas ia makeber nganuunang, ajinanga Sang Prabu sareng Pramiswarinidané mayasa mamati raga.

“Bah, né ko ngawinang Suargané kebus. Yéh, né Ida Sang Prabu Daha sih né. O, né rabinidané pada bareng,” kéto kenehné I Goak sambilanga nglingling ragan Ida Sang Prabu makakalih. Suud kéto, lantas koné makeber Sang Gagakpetak malipetan ka Suargan, ngaturang unduké ento tekén Ida Betara Siwa. Mara polih atur kadi aturné I Gagakpetak, dadi Ida Betara Siwa ngandikain Sang Kalimandu, kandikaang ngoda yasan Ida Sang Prabu Daha.

Gelisang crita, mara neked Sang Kalimandu sig genah Idané nangun yasa, lantas ceburanga déwékné uli punyan bainginé, ulung koné lantas ia di pangkoan Ida Anaké Agung. Nanging, Ida tuara ja obah, langgeng pesan tekén yasa tur tusing ja makejehan nyang agigis. Lantas, aliha Ida Anaké Agung Istri, plisahina raganidané olih Sang Kalimandu, nanging masih tuara melutang apa. Déning suba kanti kenyel Sang Kalimandu ngoda Ida sang mekerti, masih tuara mintulin, buina suba sanja, lantas malipetan buin ia ka Suargan.

Teked di Suargan énggal-énggal koné ia tangkil ring Ida Betara Siwa nguningang undukné tuara prasida ngoda yasan Ida Sang Prabu Daha. Sawiréh kéto, dadi Ida Betara Siwa ané jani lunga ngoda yasan Ida Sang Prabu. Ida Betara Siwa nyuti rupa dados Pranda putus. Sarauh Idané sig genah Ida Sang Prabu Daha mayasa, raris Ida malinggih di pucak bainginé sarwi nguncarang wéda. Buin akejepné sagét ada ulung ujan bunga muah sarwa miik-miik. Nah, duaning kéto, dadi Ida Anaké Agung nglesuang kerti, sarwi Ida muspa sareng kalih tur matur ring Ida Betara, “Inggih Ratu Betara, titiang ngaturang sembah ring Palungguh Betara, kénak Cokor Palungguh Betara ngiangin titiang, déning wénten sané lungsur titiang ring Palinggih Betara.”

Ngandika Ida Betara Siwa, “Maan apa buin kuangan, suba amonto kasukan Sang Prabuné, jani apa buin kal tagih?” Wau kéto pireng Ida pangandikan Ida Betara Siwa, matur raris Ida Sang Prabu sarwa alon.

“Wiakti katah pisan sampun suécan Palungguh Betara ring pasikian titiang, sakéwanten sané asiki, manik majalan Ratu Betara durung ngicén titiang. Inggih yén wantah Palinggih Betara lédang, punika lungsur titiang.” (Masambung)


saking: www.balipost.com

No comments:

Post a Comment