Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Toko Online terpercaya www.iloveblue.net
Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Wednesday 27 January 2010

Endék Bali, Patutné Nénten Kakaryanin Masal

Kain endek, songkét lan poléng wénten ring makasami kabupatén ring Bali. Saking asil penelitian Wayan Geriya warsa 2009, kain endek, songket lan poléng kasinahang pinaka unsur budaya unggulan ring kota Dénpasar lan kain wali, sutra lan prada ngranjing ka silih tunggil unsur budaya potensial ring kota Dénpasar. Indiké punika kababarang olih Prof. I Wayan Geriya ring seminar indik kain, Anggara (29/12) lintang ring Dénpasar.

Budaya mabusana krama Dénpasar manut Geriya nyiriang makudang-kudang éksprési, minakadi; ékspresi tradisionalitas, multikultural, difrensiasi sosial, stratifikasi sosial, gaya éksklusif, gaya inklusif, wentuk réprésentasi solidaritas utawi panyamabrayan lan réfréséntasi sarin-sarin peradaban.

Mawarna-warninné budaya mabusana krama kota Dénpasar ngicayang galah majeng kain endek prasida ngranjing pinaka busana lokal, nasional lan internasional.

Yadiastun cumpu ring napi sané kanikaang olih I Wayan Geriya, I Gusti Madé Arsawan, silih tunggil seniman kain Bali ngangken sangsaya ring panglimbak kain endek Baliné. Makarya endek manut I Gusti Madé Arsawan maiketan pisan ring rasa seni. Duaning i nguni akéh krama Baliné madua rasa seni sané tanying mawinan prasida metu kain-kain Bali sakadi endek, gringsing, prada lan sané siosan.

"Sangkaning kain-kain Baliné metu saking rasa seni, mawinan kain endek Bali patutné nénten kakaryanin masal, yéning kakaryanin masal sinah pacang kalah masaing sareng kain endek pabrik," kénten dané nerangang.

Arsawan ngaptiang mangdané kain endek Bali madué ngenah néwék sané nénten aluh katempa, para seniman Bali sané taler pinaka pengrajin endek patut makarya kain endek sané makasami becik.

"Mangda prasida masaing lan nglimbak seniman endek Bali patut makarya désain endek sané becik, nganggén benang sané becik, ngolah benang sané becik, nenun sané becik, prasida becik nata miwah masarang kain endek punika, tur prasida ngeret sakancan pakibeh produksi," kénten pangaptiannyané.

Sané kabaos endek manut Arsawan sujatinné wantah tenun ikat pakan, inggih punika indik éédan tata titi makarya corak utawi motif kain antuk mebed silih tunggil pahan benang antuk warna sadurung katenun.

Dané nguningang sujatinné wénten tatiga soroh tenun ikat nganutin pahan benang sané kabebed, minakadi tenun ikat pakan, tenun ikan lusi lan tenun dobel ikat.

Ring sajeroning éédan makarya endek mangda kaluhin endek Baliné prasida nincap Arsawan maperih ring pengembangan désain motif, sané madaging kakalih tatuek asiki ngenénin ngresepang éédan desain lan sané kaping kalih ngenénin master désain motif. Siosan ring punika sané taler abot manut lulusan Instutut Teknologi Bandung puniki wantah indik kréatifitas anggén ngembangin kawigunanan kainné, éédan désain motif sané nganutin kawigunan kain lan alternatif produksinyané.

Yéning sayuwakti mamah ngamajuang endek Bali tur nadosang endek Bali pinaka industri, anak lanang sané iteh makarya ring studio kebunnyané ring Balé Timbang ngusulang mangdané soang-soang krama Bali sané makipu ring widang industri endek Bali uning ring genahnyané soang-soang.

"Mangdané wewangunan industri endek Baliné kuat, patut wénten pupulan sang makarya endek, pupulan sang sané ngaturang lakar sané becik (desain, benang, téknologi, dana lan sané siosan), pupulan anak sané jagi dados pengusaha utawi managemen, pupulan anak sané jagi numbas, miwah wénten kain sané dados meseh pinaka pembanding. Maksami punika patut malinggih ring genahné soang-soang, sampunang campuh," dané pamaungu. (ita/dwi)


Pengusaha Endek ring Bali, Kirang Magilikan

Endek pinaka kain tradisional Bali kantos warsa 1980-an naenang kasub. Galahé lintang akéh kawangun perusahan-perusahan pertenunan (tenun cagcag lan ATBM/ alat tenun bukan mesin--red) ring Bali. Mangkin perusahaan-perusahaan tenun puniki sayan ical, endek-endek pakaryan pertenuan-pertenunan Baliné sayan meweh masaing sareng kain-kain saking dura Bali, sané mudahan.

"Ongkos nenun alembar kamen sané lantangné 2,25 meter wantah selai tali rupiah, masaih sareng ongkos nenun ring sajebag Bali. Yéning katenun arahina saking pukul 8 kantos 4 soré, tukang tenun sané sampun kapiamdel pacang prasida nenun kirang langkung 3 meter kain," kénten I Ketut Rajin sané madué pertenunan "Artha Dharma" nerangang.

Anak lanang sané meneng ring Désa Sinabun Singaraja puniki nganikayang perusahaanyané durung naenin nagingin pesen ka dura negara lan dura Bali sangkaning uning pacang nénten prasida nagingin pabesen anaké punika.

"Yakti wénten sané mesen kain endek saking Jakarta, kéwanten dané wong Bali sané meneng ring Jakarta. Langganan titiangé akéhan saking Dénpasar, Badung, Gianyar, Klungkung, lan Karangasem. Ring Buléléng arang sané ngeh ring perusahan tenun titiangé," kénten Ketut Rajin saha kenyung.

Yadiastun nganikayang madué binaan tukang tenun kantos satusan, Rajin ngangkén nénten prasida nagingin pesenan seragam duaning endeknyané kakaryanin saking sutra lan nganggén warna alam.

"Yadiastun polah-palih, tata cara lan ukuran lakarnyané pateh pastika nénten pacang prasida molihang kain sané macorak lan mawarna pateh. Biasané titiang wantah makarya kakalih, sané mapasangan, arang sané pateh duaning titiang nganggén warna alam, mawinan ketil pisan, pacang mabina-bina dadosné, nganutin sunar, tuuh lakar warna, lan tebel tipis lan suényané ngasuh benang," kénten dané ngimbuhin.

Semaliha kawéntenan tenunnyané, manut Rajin kaanggén jalarang maseni-seni lan maangen-angen, durung ngamanahang memproduksi akéh.

Mewéhnyané makarya endek sané akéh lan pateh, manut Sarah Forbes, Direktur Utama Surfer Girl sané ngawi endek Baliné meweh ngranjing ka pasar-pasar tekstil sané ageng. "Penenun Bali kirang magilikan, mawinan méweh dagingin pepesen kain sané akéh. Contonné dumun titiang naenang ngrereh kain 500 meter, asiki perusahaan wantah mrasidayang yediang 50 meter, yéning ngrereh ring perusahahan siosan nénten prasida pateh lan ajinnyané taler masiosan. Mawinan arang perusahan-perusahan ageng mesen kain ring perusahan tenun ring Bali," kénten istri Roedolf Dethu puniki nguningang.

Yéning meled ngranjing ka pasar global, pungkuran, Sarah ngaptiang mangdané para pengusaha pertenunan ring Bali kayun magilikan.

"Indik désain sampun becik, sané durung becik sapunapi antuk mangda prasida makarya tenun sané akéh lan gelis, lan prasida mendak pasar ring dura Bali lan dura nengara," baos dané.

Siosan ring punika Sarah taler nyontohang kawéntenan silih tunggil perusahan tenun sutra ring Thailand sané prasida maju sangkaning nénten ngicénin galah majeng agén-agén. Ring perusahan sutra ring Thailand punika, dané nganikayang sang sané numbas langsung numbas ring sang sané ngasilang. (ita/dwi)


sumber: www.balipost.com

No comments:

Post a Comment