Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Toko Online terpercaya www.iloveblue.net
Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Friday 1 April 2011

Lumut-lumut Watu Lumbang (113) : Selagan Susu

Bunga Sumanasa sing lén koné tekén cempaka. Ada kakawin majudul Sumanasantaka, artiné sing lén tekén “mati ulian bunga cémpaka”. Antaka artiné mula mati. Kénkén yén mati ulian bungan cempaka?

Dawa satuané yén isin kakawiné dini tuturang. Untengné, ada koné anak nemu kalepasan masrana bunga cempaka ané ulung uli di langité. Bunga cempakané ngelengsut di selagan susuné. Nguda selagan susu? Mula selagan susu ané ngenah uli di sisi. Selagan susu madan tangkah. Untengné, sing lén teken "uluhati" ané ada di tengahan tangkah, ané sing ngenah uli di sisi.

Nguda cempaka, nguda mati, nguda kalepasan?

Yen makita nawang indik lan unduk mati, anak ané nu idup koné takonin. Sawiréh, sing perlu koné milu mati yén makita nawang unduk mati. Nak mati sing nawang awakné mati. Nak pingsan sing ngeh tekén awakné pingsan. Kéwala, tungkalikané, yén makita nawang unduk idup, sing bisa yén sing idup. Mula dinu idupé koné malajah idup, utawi malajah mati.

Kéto koné bédan palajahan mati lawan palajahan idup. Sangkané liu ada satua unduk pajalan jlema di subané mati. Satua-satuane ento pakaryan anak ané kari idup. Upaminé, Kakawin Sumanasantaka kasurat olih Mpu Monaguna duk ida kari idup.

Napi mawinan sekar cempaka? Wénten anak nujuhang ditu kén dini. Ditu di Tutur Kalepasane. Dini di Tutur Manon di awaké nujuhang mula aluh. Nepukin ento ané sukeh. Yadyapin ngelah mata, sing karuan lakar nepukin. Sing ada pasaut ngelénték, ngeluluk, nyelekéték, utawi nyedodog. Sing ada sastra aji aluh.

Pasaut sastra tongosné koné di galangé. Yén bakat pasautné, ngaranayang kenehé galang. Mula ngalih galang uli di galang masrana galang. Ngalih suci nganggon manah suci. Ngalih rahayu nganggon keneh rahayu.

Yén sing bakat pasaut sastrané, Tamulilingané dadi masih takonin. Kénkén abet nakonin Tamulilingan? Yén nakonin Tamulilingan sing perlu koné sasonténgan, sing perlu mantra, mudra, japa, sing perlu banten. Telektekang dogén Tamulilingané sebilang wai.

Apa ané ngenah? Apa ané tepuk? Yén mula bisa nelektekang, lakar tepuk soroh bunga ané demenina tekén Tamulilingané. Ada masih soroh bunga ané kelidina tekén Tamulilingané. Cempaka silih sinunggil sekar sané ten kaisep sariné olih Tamulilingan, yadyapin miik cempakané sing ada ngalahang.

Apa madan Tamulilingan, yén sing Bhramara Ngisep Sari. Apa madan Sari yén sing amerta uli Né Ngadeg lawan Né Sungsang. Né Ngadeg madan istri. Ngelah susu dadua, di selagan susuné Ne Sungsang ngamertain.

Kéto yén metakon tekén Tamulilingan. Yén sing masih bisa nakonin Tamulilingan, dija buin ada tongos metakon?

Yén kéto unduké, melahang suba Mpu Monaguna langsung takonin. Kénkén carané metakon, sawiréh guna lan ginan idané wantah mamona-mona. Kénken carané ningehang munyi tan pasuara?

Jeg tekep kupingé! Jeg kidemang matane. Jeg puyungan dungkiné. Mula mancing munyi nganggon munyi. Kéwala apang saja patuh-patuh! “Ri Pamateh Nikang Tutur!” kéto kone, utawi engko tekén ene. ibm.dharma palguna

saking: BaliPOst

Lumut-lumut Watulumbang (112) : I Sabatah

Wénten soroh uled mawasta Sabatah. Idup ipuné di bongkol punyan kayu ané bah tur berek. Warnan ipuné putih nyalig. Gedé di hulu cenik di ikuh. Yén pules awakné lingkeranga, ten beda kadi uled-uled tiosan. Yén tundik tenggekné aji muncuk lidi, ipun bangun. Bungutné gedé. Awaké cenik kéwala aéng.

Kocap dumun Sabatah punika dodos anggon goh nasi. Minab jaén rasané, mawinan akéh kocap anaké di désa-désa ngalih Sabatah anggéné daaran nasi. Tiosan ring dedaaran, wénten taler anak nganggén Sabatah dados ubad napi kadén.

Kénkén carané naar Sabatah?

Wénten pitakén mungklingin kadi punika. Kadi puniki kocap pesautné. Enggangan bunguté cara ngucap munyi A. Patuh koné cara ngurukang anak cenik naar ubad, mémé bapané nyontohang énggang, sambilang ngorahang “Aaa...Aaa…Aaa”. Suba mecelep Sabatah punika ka tengahan basangé, yén masa cara lenlenan, enggalin nginum yéh. Kénkén minab petemuan Sabatah lawan yéh di tengah, cara ada angin nagih pesu uli di kerongkongané. Enggang bunguté buin cepok, pesu munyi “Iiii(k)”.

Kénten yan petakon mungklingin sautin aji sastra mungklingin. Yén Bungkling katemu Bungkling, dija tongos pamatutné?

Kéné munyin topéng bondrésé. “Tawang cai, Sabatah ento buron tenget, pamurtian mantra SaBaTa. Bungut enggang mesuang munyi A, angin pesu di kerongkongané ngaé munyi I. yén jangkepang dadi SaBaTaAI”.

“Apa madan kéto Bli?” Matakon kartalané cara Bungkling.

“Ento madan Panca Brahma!” Kénten pasautné belog ajum.

“Yén lelima liuné ada Brahma, kuda suba ané tawang Bli?”

“Besik sing tawang, kéwala mekejang Brahmané kenal ajak Bli!”

Kedék anaké sané menonton. Yén suba madan balih-balihan, ané tenget bisa dadi banyol. Ané baat dadi ingan. Ané puyung cara misi bek. Kéto masih ané pelih dadi ngelah pamatut. Mula saja jlema ané ngadanin.

Ngancan liu anaké dueg, ngancan meseliweran wacana dharmané. Ada ngorahang dangin, ada nuturang dauh. Danginan dauhan, dharmané cara meputer sing nu koné beneng. Kéwala sing ada gumi panes ulian anak belog. Ulian duég maimbuh ririh kadi ngalahang bulan. Ilang tis petengé, dadi panes sebilang bucu. Nganti pesu peluh sipahé.

Kramané masih ané nyambatang Sabatah adané anak ané gedéan bungut. Mula Sabatah gedéan bungutné bandingan tekén awak muah ikuhné. Mula keto panugran betara ring I Sabatah. Panugran Betara sing dadi tulak. Yén bungutné cenikan tekén ikuh, sing madan Sabatah.

Apa di bungut ané gedé sing ada Déwi Saraswati malinggih? Nyén ento Déwi Saraswati yén sing koné saktin Betara Brahma. Yadiastun bunguté gedé kéwala yén engep, jenek koné betari malinggih di layahé. Engep mateges ngatepang bibih ané ba duur lawan bibih ané beten. Buncun bibihé dadua kiwa tengen masih atep cara gua matekep. Yén saja keto, dong sing di gedé utawi cenik bunguté linggih ida. Kéwala di enggang utawi engep. Yén enggang, layahé ketara. Yén engep, layahé masineb.

“Péh, layah orahang cai masineb, nemu rainan apa odalan layahé?” Kénten pesaut bondrésé. [ibm. dharma palguna]

saking: BaliPost