Lumut-Lumut Watu Lumbang (99) : Gegéndong

Awaké cara gegéndong élit. Negak di arepan palinggihé nunas kéné nunas kéto. Ngajum-ngajum betara. Nguningan kéto, ngaturang kéné. Pamuputné nagih apang kéné apang kéto. Buin misi matantang ajak betara, yén tiang suba keto, tiang lakar ngaturang kéné.

Liu patuh awaké tekén gegéndong. Yén gegéndongé teka ngidih-ngdih memasan, awaké nunas-nunas masih memasan. Yén suba masané kéweh, énggal-énggal kema-mai maturan. Masila matimpuh di ajeng palinggih. Sebeng bakti-subakti, ngorahang awak parek ring betara, pamuputné masih patuh: nunas tekén ngidih. Kéto koné yén orahang patuh.

Kéwala yén orahang béda, liu masih bédané. Bajun awaké masemprot parfum nusuk cunguh. Bajun gegéndonge dekil. Peluh ajak abuné neket dadi besik. Payasan awake pagelantung, kalung, bungkung, anting-anting, jam, dompet, HP dadua, kartu ATM, kartu kridit, sabuk misi jimat, apa kadén buin. Payasan gegéndongé, tengkuluk, keranjang, karung, takilan. Pinunas awaké macem-macem. Apang panaké maan masekolah di sekolah favorit. Apang kayang niki malih naik pangkat. Pangidih gegéndonge baas, pipis, baju. Kéto bédané.

Yén gegéndongé sing bang ngidih, ia ngadésem, ngamigmig, munyiné jelé-jelé. Yén pinunas awaké sing kalugra, sing bani awaké ngorahang betara demit, betara mailon-ilonan, betara tidak adil. “Napi minab kirang acin-acin titiang," kéto awaké ngomong padidi sambilang ngelekang paos.

Yén gegéndong orahanga ngidih-ngidih. Awaké nunas-nunas. Yén gegéndongé ngidih teken anak ané ngelah, awaké nunas ring betara. Yén gegéndongé ngurup-urup aji bawang aji uyah, awaké aji canang aji bayuhan. Yén misi keneh gegéndongé ia megedi. Yén misi keneh awaké, buin tangkil nawur sesangi.

Yén orahang patuh ya patuh. Yén orahang béda ya béda. Pang sing dadi rebat, luungan padidi-padidi ngadanin. Padidi-padidi ngrasanin. Yén masa patuh cara gegéndong, tur lung rasané buka kéto, lautang nunas-nunas. Ento nak urusan pribadi koné adané. Sing ada anak ngongkon. Sing masih ada anak nembahang. Cara munyi janiné, ento koné madan hak asasi para bakta. Yén ada padharmawacana di TV némbahang umaté nunas-nunas, ento mirib padhaarmawacana melanggar HAM. Pungkuran dados tuntut ring ajeng Betara Yama, sagét awaké malunan mulih ka tanah wayah.

Awaké idup mula koné sangkaning ngidih. Mula sangkaning nunas. Ngidih tekén mémé, bapa, bli, adi, timpal, braya. Nunas ring Dang Guru, nunas ring ibu pertiwi, nunas ring Sang Kawenang. Sakéwala ngidih tekén ngidih-ngidih dong sing patuh. Nunas tekén nunas-nunas nénten pateh. Yén ada tradisi ngidih-ngidih dini utawi ditu, ento lén buin ucap tattwané.

Ring sastra Baliné, wénten tetenger kadi puniki. Apa ané bakat idih, ingetang. Apa ané bakat pakidihang, ungsapang. Kéto ucap sastra indik ngidih lan makidihang. Suksmané, sing dadi ungsap uli dija tékan amertané, wiréh ento ané ngaé uripé tekek. Sing dadi inget apa ané bakat pakidihang, wiréh ento ané ngaranayang uripé mategul.

Suba lantas kéto, kénkén? Yén dadi ban, awaké padidi idihin. Seken-seken idihin. ibm. dharma palguna

saking: BaliPost.co.id