Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Toko Online terpercaya www.iloveblue.net
Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Friday 21 January 2011

Lumut-lumut Watu Lumbang (95) : Gaé Gedé Gumi Cenik

Apa ané baatan tekén gumi? Kénten munyin cimpedan saking satua Maha Bharatané. Yén wénten anak matakon kadi punika ring titiang, ten titiang uning pasautné. Napi malih sané baatan tekén gumi, gumi siki puniki kémanten titiang ten uning kudang ton baatné.
Yén wantah pesaut kadi sané kasurat ring buku, uning titiang dagingné. Dharmawangsa nyawis pitakéné punika, kocap mémé sané baatan tekén gumi. Panyawis idané kapatutang olih Sang Wenang, mawinan ida lulus “cum laude”. Yén upami mangkin wénten padharma-wacana mesuang cecimpedan, napi sané agengan saking gumi, purun titiang nyawis. Sané agengan saking gumi inggih punika upacara.
Iwang utawi patut penyawis titiangé, ten malih nyandang baosang, santukan niki cecimpedan. Yadiastun asapunika, purun titiang maritatas napi mawinan upacara uningang titiang agengan saking gumi.
Gumi Bali puniki sujatine ageng. Sakéwanten upacara sané kagelarang ring Bali sadina-dina agengan saking gumi Baliné. Napi mawinan asapunika?
Yén gumi Baliné wantah madué busung upami ayuta katih, upacarané merluang busung kalih yuta katih. Yén punyan-punyan biu ané mentik di gumi Bali upami mesuang biu satus tali ijas adina, upacarané merluang satak tali ijas. Yén sekancan punyan nyuh ané mentik di gumi Bali upami mabuah limang atus tali bungkul, upacarané merluang ayuta bungkul.
Samian sampun uning, ten sanggup punyan-punyanan sané idup ring gumi Baliné ngamedalang kalih yuta busung, satak tali ijas biu, lan limang atus tali nyuh adina. Nika wawu indik busung, biu lan kelapa. Durung indik sané tiosan kadi ayam, bebek, taluh, bunga, semat, landak, klesih, muah sané siosan, muah salanturipun, muah sajangkepnyané.
Saking indik busung, biu, kelapa kémanten sampun sinah daging gumi Baliné alitan saking daging upacara sané kategen olih guminé. Yén kapineh-pineh, yakti baat sajan tetegenan gumi Baliné mangkinan. Pakantenané gumi Baliné kadi nyenik-nyenikang, nyupit-nyupitang, upacarané kanten ngageng-ngagengan.
Cecimpedan ring ajeng taler pateh kadi cecimpedan: apa ané gedénan tekén awak? Pasautné: keneh! Awak ngelah satus, kenehé siu. Boya iwang boya patut, nanging tetegenané baat. Mekelo-kelo awaké bungkut. Terasé belah. Cara perahu lebihan muatan, sinah lakar nyilem.
Apa ané dadi anggon nambakin keneh? Pakéwéh idupé uli lawas nganti jani mula ulian keneh. Mawinan leluhur-leluhur manusané ri lawas ning lawas ngardi agama, apang ada anggon jalaran nambakin keneh. Silih sinunggil tetujon agamané, apang guminé sing baat negen keneh i manusa ané mula momo, bangga, belog-ajum, major-joran, ngaku-ngaku, paling kéné, paling kéto. Yén ulian agaman i manusa guminé dadi baat, sinah suba ada ané sing beneh di pelaksana agamané. Yén gumi ibu-pertiwiné nganti ngeling, sing buin makelo jlemané lakar gelar-gelur, wiréh sing ada buin ané nyidang nyanggra baat lan gedé kenehné.
Yen di sastrané ada cecimpedan: apa baatan tekén gumi. Di Bali ada cecimpedan baru, apa ané maatin gumi. ibm. dharma palguna

saking: BaliPOst.co.id

No comments:

Post a Comment