Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Toko Online terpercaya www.iloveblue.net
Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Friday 6 January 2012

Mua Badak

Olih I Nyoman Jegog


Tiang inget pesan tekén rerembugan tiangé ngajak Pak Déwi, limang sasih sané sampun lintang, duk tiang ajak ipun ngetis di kubuné cenik, di tengahan cariké, réh ujané bales ngacekcek. Carik tiangé tongos tiangé magaé, kamulan mapaekan ring carik ipuné.

''Wi, né rerembugan ngantosang endang, nah!'' Keto tiang ngawitin ngomong duk punika.

''Unduk apa to, Nis? Serius pesan gén, Ci!''

''Ada ja takonang cang abedik tekén Pan Déwi, sawiréh Wi kan milu dadi pengurus Banjar Delod Tlabah, diabedik-abedike, pasti Wi nawang sulur di banjar. Men, dadi sing milu banjar i ragané, Banjar Delod Tlabahé, ngayah ka Gria Inggilan. Koné kal ngadegang sulinggih. Banjar ané lénan, makejang ja ngayah. Banjar Tenten, Banjar Dajan Tlabah, Banjar Pangkung, makejang ngayah. Luh muani magilir. Muanin-muaninne ngaé salon, klatkat. Ané luh-luhné majejaitan. Men, kenken to, Wi?''

''Ooo, unduk to. Telung banjar ento, pang ba ia ngayah. Banjar i ragane, Banjar Delod Tlabahe, sing cocok ngadegang sulinggih anyar. Apa buin calon pranda anyaré, Ida Bagus Raka! Apa, to! Apa ia lakar tawanga. Yapin yusanné suba seket nem tiban. Tangkil ka pura gén kapah-kapah.''

''Kudianga ya ida ka pura sesai, ida anak makarya di kantor pemerintahan di Badung. Jani disubanné ida pensiun, kaget bisa masalin,'' keto tiang nyelag munyin Pan Déwi.

''Aa nyén nyak masalin, kadung pét tetep mayus. Gobanné olog-olog plong. Pangandikanné langah-langah. To kal dadi pranda? Apa buin rabinné, Dayu Masyeni, calon pranda istri, pasti sing bisa ngudiang. Méh nu duegan Mén Déwi, kurenan cangé ngaé banten. Pokokne Banjar Delod Tlabah sing milu. Yan manian, nyén ja krama Banjar Delod Tlabahe merluang pranda, kal kema ka Griya Beluran di Singakerta. Prandané to kaden ba taén ka Delod Tlabah, dugas mlaspas palinggih di balé banjaré. Dugas mlaspas Ratu Gedé Tapakan Betara di Pura Dalem, masih ida. Ida ané makarya tapakané to. Apa tawang Ci, Nis. Yan di tongos lénan, tapakane ané buka kéto, aji selaé juta. Ida ngicén aji duang dasa juta. Maimbuh buin ida mapunia duang juta. Dugas mlaspas palinggihé di balé banjaré, ida ngambil jinah tuah abedik, ajuta rupiah. Yén pranda lénan, méh bisa lebihan tekén ento. Sangkala ya Pengurus Banjar Delod Tlabah, termasuk cang, cumpu lakar tetep nuwur Ida Pranda Gria Beluran Singakerta. Dija buin ngalih pranda polos kéto, mapadana tekén umat. Buina, kurenan-kurenan Pengurus Delod Tlabahé, termasuk kurenan cangé, makejang suba mawinten ditu di Gria Singakerta, mawinten dadi serati, tukang banten. Sangkala ya icang ngorahin Ci Pan Manis, kurenan cangé Mén Déwi, duegan tekén Dayu Masyeni, calon pranda istri anyaré to.''

''Ae. Buina kene, Nis. Nangun yadnya madiksa, kadén Ci bedik prabéané. Apa ya anggona Tu Aji madiksa. Krama banjaré ba lakar kena paturunan. Koné para telungatus tali piah, paturunan sabilang paon. Da ba nyagerang prabéa uli gria. Kéné buin, Nis, paingkup pangurus banjaré, nyén ja krama banjar Delod Tlabahé kema ngayah ka Gria Inggilan, tusing lakar karunguang olih krama Banjar Delod Tlabah, pét ia merluang krama banjar.''

Béh mara kéto munyinné Pan Déwi, makesiab tiang ningeh. Wiréh tiang ajak nyama-nyaman tiangé, misan tiangé, ipahé, mindoné, ngayah ka Gria Inggilan, yadiapin nénén polih arahan saking Pengurus Banjar Delod Tlabah. Duaning tiang marasa tunggal désa sareng krama banjar lénan. Tiang nengil, sambilang tiang nuptupang angkihan tiangé. Sesampuné mategtegan, malih tiang ngomong, ''Wi, paigum pengurus banjaré, suba to kasiarang tekén krama banjaré."

''Suba makejang ningeh. Tusing perlu buin siarang, ba makejang nawang. Depang ané suba liwat, kancan program pengurus pasti majalan, harus majalan. Sing perlu paum, yén paumang, masih kal keto kesimpulané. Pengurusé ba maan informasi, ada krama sawatara solas diri, ané ngayah-ngayah ka gria. Mani pang tawanga asanné."

''Ah, yan keto, sing ya madan...," andetang tiang tanggun raos tiange. ''Kéné buin, Wi, to kramané ane solas diri orahang Wi, ba taén kaglemekin, apa maan peringatan olih pengurus?''

''Sing perlu. Krama keto runguang, memeri bonges, jambul polo, len-len ulat''.

Sapunika rerembugan tiangé, tungkakang tiang, sawiréh marasa sampun matungkas paminehé. Kabenengan ujané nget, ngisisang, tiang sareng Pan Déwi nugtugang pakaryan di cariké soang-soang.

Wenginé punika, tiang ngrauhin nyama-nyaman tiangé, sane tunggal pabanjaran, sané ajak tiang sesai ngayah ke Gria Inggilan. Sami adung paminehné, lakar lantur ngayah, anggep tusing ada apa-apa, sawiréh tusing taén ada pepauman banjar, ané nglarang ngayah, napimalih madaging pabaat tan karunguang. Tetimbangané malih, genah linggih Prandané sane anyar nampek, di désa asiki, sakedik-sakedik élahan pacang tangkil. Samaliha panitia karya nénten marasa kaberatin, tiang nénten meratin krama banjar Delod Tlabahé. Kulawargan Ratu Ajiné taler nénten kaberatan. Naenin Ratu Aji, Sang Diniksa, Calon Prandané anyar, ngandika ring déwék tiangé, ''Nis, tugtugang nyen ayah-ayah Pan Manisé dini di gria, nah, Nis!''

''Inggih, Ratu, titiang rauh bantas makta baas tekén saang, Ratu. Basang kémanten."

Yan ortané sané dingeh tiang, Ida Pranda sané ring Gria Bluran Singakerta, ida pranda plus. Plusné, kocap masih ngicenin indik pangiwan, panangkeb, sabuk kateguhan, indik bebanjangan, miwah sané lianan sané katunas olih sisian idané. Puniki wawu orta. Minab pengurusé sané caluh tangkil nunas sabuk tebel magibel-gibel.

Kadi atur tiangé ring Sang Diniksa, tiang tan long janji. Ngantos kapuput-puput tiang ngayah. Sakéwala bantas ngayah, rauh tangkil, nénten sida antuk maturan arta brana. Memendak Ida Pranda Nabé, duk nyéda raga, puncak karya padiksan, nglinggihang Wéda, nglantur nyegara gunung ka Uluwatu, tiang ngayah. Bantas rauh tur panggih. Piragi tiang saking panitia karya, kancan prabéa padiksan, kabéanin olih okan Ida Pranda Anyar, sané makarya ring kapal pesiar. Saking krama banjar, nénten keni urun-urun, sajawaning kamulan lascarya mapunia. Saking krama wantah ngaryanin, ngrerehang sané patut rereh, prabéané saking gria.

Indikné punika sampun langkung sawatara petang sasih lintang. Ida pranda sané anyar maparab Ida Pranda Putra Inggilan. Sané istri Ida Pranda Istri Manik Inggilan. Ring Banjar Pakraman Tenten, Dajan Tlabah, sampun sering ida muput yadnya. Raris duk purnamané sané wawu lintang, tiang nigang sasihin cucun tiangé sané kapertama. Tiang nguningang teken Pengurus Banjar Pakraman Delod Tlabahé, mangda pengurus lan kramané nedunin ngremponin yadnya tiange. Tur uningang tiang, tiang pacang nuwur Ida Pranda Gria Inggilan. Pengurus nyanggupang pacang ngarahang krama banjar. Nanging ring panumayan rahina ngawitin para istriné nyamuh, majejaitan, lan lanang-lanangé ayat makarya piranti yadnya, saking krama banjar nang asiki tan wénten rauh. Sané rauh wantah nyama-nyama tiangé, misan, mindon, ipah, warang, sané magenah lian saking Banjar Delod Tlabah. Tambis-tambis tiang strés minehin, duaning papengan pasuguhé, sakadi jaja, jangan sané tan dados tumanang lami, waluya pocol. Agetnyané, jejaitan, klatkat akedik-akedik sané uningin tiang ngaryanin karyanin tiang sareng kurenan tiangé.

Duaning asapunika, soréné punika tiang tangkil ka Griya Inggilan, nunas kalédangan kulawargan I Ratu Pranda, mangda sida nedunin, muputang yadnya tiangé sané sampun mépét. Wiakti saking pasuécan I Ratu Pranda, sameton-sameton idané ngrauhin yadnyan tianyé, ngaremponin makarya étéh-étéh upakara.

Ring panumayan rerahinan tigang sasih cucun tiange, puput sakadi sapatutnyané, kapuput olih Ida Pranda Putra Inggilan, kasarengin olih kulawarga idané, tur karemponin olih misan mindon tianye. Saking kedeh ngasih-asih pinunas tiangé ring Klihan banjar Delod Tlabah, dané taler rauh sareng rabin danéné.

Sapuputé ngaturang pasuguh samatra, tiang ngaturang maka sarin canang ring Ida Pranda, sané malinggih ring balé pawédané. Tan lali tiang ngaturang suksmaning manah, antuk kalédangan Idané muput, tur nunas pangampura ring kakirangan aturan tiangé punika. Duk punika Klihan Banjar Pakraman Delod Tlabahé, kasarengin rabin danéné, sareng nganampekin linggih Ratu Pranda. Ngelut wangkong idané, sinambu matur, ''Matur sisip Ratu Pranda. Wawu titiang polih tangkil ring I Ratu. Manawi benjang pungkur, wénten panjak-panjak I Ratu mayadnya numbas banten, élingang sarengang puniki kurénan titiangé, Ratu, mangda wénten pakaryan ipuné. Ipun sampun ja cacep makarya banten. Malih menawi wénten yadnya sané merluang topeng, wayang lemah, puniki pianak titiange sarengang, élingan dauhin. Ipun sampun uning masolah."

Makenyung Ida Pranda ngandika, ''Bisa pianak Pak Klihane masolah? Sing madaya Pranda."

Kedék katundun nyama-nyaman tiangé madingehang, ''Ah, mua tebel, mua badak''.

saking: balipost.co.id

No comments:

Post a Comment