Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Toko Online terpercaya www.iloveblue.net
Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Tuesday 15 December 2009

Wuncal Wuncul Galungan

Olih Nyoman Manda

Nyabran dina Buda Kliwon Dungulan sabilang nem sasih apisan, wénten rerahinan gumi, Rerahinan Galungan/Kuningan, rerahinan agama cihna pangéling kamenangan dharma lawan adharma. Rerahinan puniki ngawit saking pitung rahina sadurung Galungan, Buda Pon Sungsang ngantos Buda Kliwon Paang (Buda Kliwon Pegat Uakan). Rehainan sané laminnyané abulan pitung dina pucaknyané ring Buda Kliwon Dungulan lan Saniscara Kliwon Kuningan.

Ri tatkala rerahinan puniki kramané ngaturang subakti sakadi liangé krana prasida naméngin sang Kala Tiga. Malantaran asapuniki, mawinan prasida nglanturang kauripanné sakadi mangkin, prasida nébéngin angga saking serangan Buta Kala (Betari Durga sakadi palemahannyané) sané setata nguji lan ngusak-asik kesabaran jadmané. Taler parebat rauh saking Bhuta Kala sané tiosan sekadi Kala Kadabah, Kala Amengkurat, Kala Rangda Tiga. Pangusak-asik para kala puniki tan surud-surud ngantos Buda Kliwon Paang (Pegat Uakan).

Sahanan paweweh punika kasengguh Uncal Balung, inggih punika masa sané nénten becik nglaksanayang yadnya sané mabuaka. Sakadi pangabénan, pawiwahan. Sakadi riinné tan purun pisan kramané nglaksanayang yadnya salami suén Uncal Balung puniki, Napi malih yan Galungan nemu Tilem. Sapatutné ri tatkala puniki ngaturang labaan marupa segehan cacahan mawor keladi, byakala, mangda sang kala tan ngusak-asik sahasa prasida somya sih ring jadmané. Niki banget pangeres kalané yan jadmané sakadi lali napi malih yan mangun yadnya mabuaka. Napi malih pacang nglaksanayang yadnya pangabénan, krana upacara puniki pastika kapuput antuk nunas tirta ring Pura Panguluning Sétra. Betari Durga sakadi prabawa stri Betara Siwa sané pastika nyeneng drika, pastika tan kalugra yan jadmané nglaksanayang yadnya mabuaka ring masa Uncal Balung puniki.

Saantukan urip i manusa tan keni antuk narka duk kapan pacang kaambil, pacang tangkil mawali ka gumi wayah. Yan wénten krama padem ri tatkala rahina Galungan mapanyengker abulan pitung dina, tan wenang kaabén krana Uncal Balung sakadi aturé wawu. Riin wénten kabiasaan masekeh ngantos tiba déwasa ayu pacang ngabén, taler wénten utsaha nyulubang mendem sawané mameteng mangda tan nyédani rerahinan sané sedeng mamargi. Palaksanaan upacara puniki akéh sakadi metiosan nganutin désa mawacara, matiosan nganutin becik sané kasungkemin ring soang-soang désa. Becik sané kaanut ring satunggil désa menawi tan prasida kaanggé ring désa tiosan nganutin pararem, kahanan désa, paican galah/pamatut sang sulinggih wiadin empu.

Aab jagat sakadi mangkin, jaman sampun maju lan berubah wénten sané nglaksanayang pamargi tios, purun ngrebak Uncal Balung puniki saantukan tetujon nulus pacang muputang sang matinggal, antuk menawi ngaturang guru piduka, pamayuh déwasa lan tiosan. Perubahan-perubahan asapuniki manawita lugra tan kalugra, mangda galang apadang pamarginé sareng sami sapasira patut ngicén ambah pangruak pamatut prasida nglaksanayang upacara pangabénan ninggal unduké sakadi riin, Nguncal Balung puniki. Laksanané matiosan nganutin désa mawecara lan paica pasuécan pamuput krana naenin kapanggih upacara makingsan di geni sakadi upacara ngabén biasa mawinan wénten pakaeng dadiné pindo ngabén.


sumber: http://www.balipost.com/BaliPostcetak/2007/7/1/ort2.html

No comments:

Post a Comment