Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Toko Online terpercaya www.iloveblue.net
Toko Online terpercaya www.iloveblue.net

Thursday 25 November 2010

Soca Ulunangen

Olih

I Gusti Bagus Wéda Sanjaya


Daweg punika, jam nem semeng titiang sampun mamargi nuju Dénpasar, yadiastun Mbok Gung Ayu ngandikain titiang mangda ring galah kutus sampun ring Dénpasar. Manahé mangda nénten gagéson, titiang masemengin ngrauh mrika. Ibu lan Aji nénten prasida nyarengin, santukan wénten ngayahang banjar, nemonin pujawali ring kahyangan Tamuwaras. Mungwing punika, titiang makta palinggihan alit kémanten.

Margi saking Jero Tengah, ring Désa Kawiswara ngantos ka Hotél Nikki ring Dénpasar prasida antar. Dauh pitu langkung limolas menit titiang sampun ngantos ring Salon Kumala, ring sisi kaja Hotel Nikkiné, genah Mbok Gung Ayu mapayas. Sakéwanten wau titiang ngantos i rika, Mbok Gung sampun paling, santukan undangan wisuda lan kupon konsumsiné kaicalang ring genah padunungané ring Kuta.

“Punapiang mangkin, Gung Dé? Yén tan makta undangan, jejehin Mbok tan icéna ngranjing. Yéning konsumsi, nika kan dados numbas kémanten. Mrasidayang Gung Dé ambil jebos ka padunungan Mboké ring Kuta?” Sapunika baos Mbok Gung Ayu daweg nika. Titiang sampun meled nunas mangda katakénang dumun ring panitia, napiké dados ngranjing yéning tan makta undangan, sakéwanten Mbok Gung Ayu pageh mangda undangané kaambil. “Nggih, alon-alonin dumun mrika ka Kuta. Régistrasi kalaksanayang nyantos dauh setengah sia, kantun wénten galah.” Asapunika baos Mbok Gung mawinan titiang ngéncolang ngambil sepéda motoré, raris matinggal nuju padunungané ring Kuta.

Kantun wénten galah sawatara ajam, sakéwanten ri kala punika margi ring Dénpasar sampun sayan ramé tur macet. Sami pada nuju genah makarya utawi masakolah, nganggé palinggihané soang-soang. Wénten ngantos panyiuan palinggihané ring alintihan margi Gatot Subroto punika. Manahang titiang, yéning ring alintihan margi kémanten sampun ngantos panyiuan akéh palinggihan ageng kalawan alit, kuda ya akéh palinggihan ring sajebag Bali? Kudang bénsin utawi solar katelasang nyabran rahina? Tur kudang triliun jinah krama Bali sampun malaib ka pabrik motor ring Jepang, Cina, utawi dura nagara sané lianan? Mih, berat rasayang titiang antuk ngamanahang.

Akéh malih sané manahang titiang ring margi. Ngantos éling malih titiang ring paundukan dibi wenginé. I Dadong Jéngkog delod jeroné, sané kocap sering ngemban Biang Adé daweg kantun alit, sampun padem.

Dibi wenginé, nemonin panyalukan Perangbakat, ngalangkung awuku saking daweg Biang Adé mawali ka Kalimantan, Dadong Jéngkog padem ri kala masaré. Sané manggihin wantah Madé Sujiwa, penah cucun Dadong Jéngkogé. Santukan Dadong Jéngkog putung, ipun sané setata ngayahin I Dadong ri sapaninggal Pekak Jéngkog nuju tanah wayah.

Sawatara galah solas wengi, Pan Suwita sané mangkin dados juru arah, mapangarah ka jero. Titiang sareng Ibu lan Ajung sampun makolem ring gedong kaja. Wau Ajung matangi, ipun ngaturang paindikan I Dadong Jéngkog sampun padem, turmaning jagi kapuputang pula-paliné wengi punika, santukan banjaré nénten dados ngambil sebel nyanggra pujawali ring Tamuwaras. I rika raris Ajung lan Ibu nyayagayang raga jagi madelokan. Titiang nikaina meneng ring jero, santukan bénjang semengné jagi ka Dénpasar, mangda nénten turu ring margi.

Titiang mamanah, yéning praragan ring Jero, kadirasa jejeh taler manah titiang. Sakadi sampun uningin Biang Adé, Dadong Jéngkog sampun kasub ririh indik désti. Kocap sampun nyantos tataran Leak Sari, mawinan ipun setata kacingak resik lan miik, sakéwala paliatné ngetorang manah sakancan anak mapas. Yéning mangkin I Dadong kakingsanang ring sétra, minab akéh jagi sisya lan sawitrané ring wengi madelokan. Mih, punapi yéning wénten sané simpang ring jero, nuju titiang praragan?

Ah, titiang sareng kémanten. Napimalih Dadong Jéngkog asih banget ring titiang, sesai ngemban titiang daweg kantun alit. Malih pidan malih sida matemu yén nénten mangkin? Ngéncolang titiang ngambil wastra lan papekek, taler tan lali jaket kulit titiangé. Santukan galah wengi, titiang mabusana adat ringan kémanten. Ngararis titiang sareng tiga madelokan ka jumah Dadong Jéngkog.

Kramané sampun ramia i rika, raris Jero Klian mababaos indik pamargin upakarané makingsan nyilib, santukan nénten wénten déwasa becik, turmaning yéning jagi nyantos déwasa rauh, banjaré jaga kasengguh sebel, tur nénten dados nyarengin pujawali ring Tamuwaras. Mawinan punika, soang-soang témpék kaicénin pakaryan soang-soang, mangda prasida sakancan pula-pali puput sadéreng makruyuk ayamé. Témpékan iragané polih paduman makarya bangbang ring sétra.

Ajung titiang pinaka klian témpékané, ngéncolang ngambil peras lan midabdabin kramané jagi ka sétra. Titiang nyarengin i rika. Santukan sareng akéh, rasa jejeh titiang ical, magentos rasa meled uning kawéntenan sétrané daweg wengi. Pamargi makarya bangbang prasida antar, nénten wénten pikobet punapa-punapi.

Sawatara tenga lemengé punika, layoné sampun rauh ring sétra, kaater antuk para kramané masuluh obor. Nénten wénten angklung utawi kakidungan sané nyarengin. Nyilib, sepi, mamung, sakadi suwung. Kalanturang antuk pula-pali manut dresta ring désa, digelis sampun sayaga layoné jagi kapendem. Sadéréng katedunang ring bangbangé, kramané saka siki ngicénin sang padem babekelan. Wénten mekelin siu rupiah utawi wénten taler limang tali rupiah.

Titiang ngamekelin duang tali rupiah, pejang titiang ring tangkah I Dadong. Kala punika cingak titiang wénten sané pakedip ring tangkah I Dadong. Tlektekang titiang, sakadi soca mirah, makedip ngendih, buin masunar putih, buin barak. Titiang kipak-kipek medasang kramané lian. Sakadi tan wénten sané rungu. Raris titiang ngwanénang raga ngambil endihé punika, kantun sakadi tan wénten sané rungu, diastun ramia kramané ngiterin layon I Dadong.

Risampun gambel titiang, pedasang titiang endihé punika marupa soca, warnané barak ati. “Dong, apa ja sujatiné soca ené, lakar tunas tiang, mogi Dadong lega. Yéning mula tusing pantes tiang sané nunas, lautang Dadong ngambil buin.” Kakéto raos titiang ring sajeroning angen, raris nyilibang socané ring bungselan papekek titiangé. Raris I Dadong kapendem ring sétra gandhamayuné. Kramané mawali ka désa, maprasita, raris mawali ka jero soang-soang.

Wau amunika ingetang titiang parindikan dibi wenginé, saget wénten suaran bél motor pireng titiang. Titiang tengkejut, ngamolihang sampun wénten motor Supra ring arep titiangé. Palaibé pada gancang, tan pabuwungan mangkin mapalu jangkrik. Titiang ngéncolang ngenjek rim, sakéwala sampun kasép pisan. Motoré sampun kadung mapalu.

Biang Adé, kala punika sami putih cingak titiang. Sakadi titiang wénten ring genahé jimbar, sakéwanten praragan. Tan wénten punapa-punapi, tan wénten sapa sira. Suwung. Wénten raris saru-saru pireng titiang suaran anak lingsir ngaukin aran titiang. Pedasan titiang, suarané sayan tinglas. Nika pastika suaran I Dadong Jéngkog. Pedas ban titiang.

Saking putih genahé jimbar, marawat raris pawakan I Dadong, mabusana sarwa putih. Malih sayan resik kantenang titiang, lan sayan miik adek titiang, sakéwanten tan prasida titiang ngwedalang baos nang asiki. I Dadong raris sané ngaraos, “Nawegang, Gung Dé. Sujatiné Gung Dé mangkin sampun sapatutné ngaturang ayah ring taman béji kangin kahyangan Tamuwaras, sampun kacatri antuk Ida sasuhunan sané malingga i rika saking daweg Gung Dé embas. Kliaban barak ring selagan lelata Gung Dé sadéréng matigangsasihan punika pinaka cihna. Sakéwanten, dadong rumasa Gung Dé kantun dahat wimuda, kantun akéh tasik ring mrecapada sané durung rasayang Gung Dé, raris dadong pinaka sisya lan pangayah sayang Ida sasuhunan, nunas mangda dadong dumun sané ngentosin Gung Dé ngaturang ayah, nyantos Gung Dé sayaga.” Sapunika raos I Dadong, sakéwanten tan sida antuk titiang nyaurin. Cangkeme karasa kaku, tan sida ngwedar raos.

“Nika soca Ulunangen sané aturang dadong ring Gung Dé, wantah pinaka pangemit Gung Dé mangda tan molih baya. Punika taler wantah sangkaning paswécan Ida sasuhunan ring béji kangin. Sampunang pisan kaanggé sané boya-boya. Soca punika boya soca anggé ngruruh meseh, utawi ngasorang sakancan meseh. Wantah prasida anggé ngruruh sawitra, turmaning ngentosin mesehé dados sawitra. Durus abih, dadong uning Gung Dé sayuwakti sang truna mautama. Sang truna sané stata ngambel dharma.” Sapunika malih I Dadong ngraos, tan pacawis raris nerawang ilang.

Sapaninggal I Dadong Jéngkog saking arep titiangé, titiang raris matangi, wau jagi matindakan, genahé jimbar putih punika magentos dados kawéntenan sané rasayang titiang naenin kacingak. Nerawang-nerawang, éling titiang genah punika wantah wantilan desané, cingak titiang pakebat para krama istri kantun makarya banten sané kaanggé ri kala pujawali ring Tamuwaras. Ring kuuban para krama istri punika, panggihin titiang ibun titiang ri kala ngamersihin jerijin Ida antuk kapas. Mirib iwawu kacidrén, keni lémat.

Titiang mamanah jagi nganampekin ibu, sakéwanten tan mrasidayang, santukan genahé digelis magentos malih. Sakadi wau, nerawang mangkin kadi ring tegalan jimbar ring tanggun désané. I rika panggih titiang Ajung titiang kantun mapalisahan jagi matangi. Mirib i wau katanjung raris runtuh, daweg jagi ngaruruh kelapa anggé daging banten, sareng krama lanang sané tiosan.

Durung polih titiang nakénin, malih magentos genahé. Mangkin genah sané tan pedasin titiang. Ramia pisan. Tlektekang titiang, akéh pasliwer jadma nganggé toga. Mirib niki genah Mbok Gung Ayu wisuda. Raris ngaliwat ring arep titiang, Mbok Gung mamargi nadtad sandal hak tinggi-né sané hakné kecung.

I rika wau makesiab éling malih titiang paundukané jagi ngambil surat undangan wisuda Mbok Gung Ayu ring padunungané ring Kuta. Raris masriak peteng sakancang genahé, turmaning pireng titiang akéh suarané ngaukin-ngauikin titiang. “Gus..., Gus..., Matangi, Gus!” Sakadi punika wénten pireng titiang suarané. Saka kidik titiang ngedatang panyingakané, polihang titiang déwék titiang nyelémpoh ring émpér tokoné. Akéh sané ngrunyung titiang, wau titiang matangi.

Raris wénten anak lanang sané nakénin, “Gus, éling ring wastan gusé?” Kénten pitakéné. “Gung Dé Ambara, Pak.” Kénten pasaur titiang sinambi ngamecikang genah malinggih. “Ten wénten sané sakit? I wau Gus tabrakan sareng anak saking Ubung, raris Gus pingsan sawatara limang menit.” Malih anak lanang punika nimbalin. “Men, sapunapi mangkin urusané, Pak? Napiké jagi maprakara?” Titiang matakén. “Ten, ipun nganikayang damai, yadiastun Gus sujatiné sané iwang, ngaplug ipun sané sampun ngidupang réting.”

Titiang ngangsehang ngadeg, ngasa-ngasanin ragan titiangé, napiké wénten sané kacidra. Malih anak lanang sané wau ngraos, “niki ali-alin Gusé minab? I wau panggih titiang ring samping ragan Gus daweg pingsan.” Raosné sinambi nyinahang ali-ali masoca barak ati. Rerehin titiang ring kantongé, soca I Dadong Jéngkog sané daweg semengané genahang titiang ring kantongé sampun tan wénten. Mirib sampun masalin dados ali-ali punika.

Ambil titiang ali-ali punika tur anggé titiang. Sedeng pisan ring linjong tengawan titiangé. Manis, turmaning sampun mabukti. Ragan titiang tan wénten kacidrén diastun palinggihané dekdek remuk. Mesehé sané kalawan matabrakan, nénten nunas maprakara, yadiastun sampun tingglas titiang sané iwang, makta motor ri kala turu.


saking: http://www.balipost.com/mediadetail.php?module=detailberitaminggu&kid=19&id=35783

No comments:

Post a Comment